شستوشوی پوشاک
علائم بین المللى دستورالعمل مراقبت از لباسها و پارچهها بیشتر اوقات به نوع شست و شو، اعم از شستوشوى دستى یا ماشین، درجه حرارت آب، نحوه خشک کردن پارچه، چگونگی و درجه حرارت براى اتوکشى البسه دلالت دارند. جهت ماندگاری بیشتر پارچه و حفظ کیفیت آن در شستوشو و اتو کشی بهتر است به مطالب زیر دقت کنید:
علامت مربوط به شست و شو به شکل یک ظرف آب است که درجه حرارت آب به سانتى گراد بر روى آن نوشته شده است و یا با تعدادی نقطه روی آن مشخص میگردد. چنانچه به جاى عدد مربوط به درجه حرارت آب، نقش یک دست بر روى ظرف باشد، نشان دهنده لزوم شست وشوى دستى و طبیعتاً استفاده از آب ولرم است. نقش دایرهاى درون یک مربع، علامت مربوط به استفاده از خشک کن است. چنانچه این نقش با ضربدرى بر روى آن دیده شود، به این معنى است که استفاده از خشک کن براى این لباس خاص مناسب نیست. علامت مثلث نشانه استفاده از سفید کنندهها است و چنانچه ضربدرى بر روى آن باشد، طبیعتاً نباید از سفید کننده براى پارچه یا لباس مورد نظر استفاده کرد. امکان استفاده از اتو نیز علامتى به شکل اتو دارد که میزان حرارت آن از ملایم تا متوسط و داغ به وسیله ۱ تا ۳ نقطه بر روى تصویر اتو نشان داده مىشود. امکان استفاده از خشک شویى با دایرهاى که حرف P انگلیسى بر روى آن نقش بسته مشخص مىشود.
در جدول زیر تعدادی از این علائم نشان داده شده است:
روش های صحیح شستشوی لباس
در هنگام شستشو ابتدا لباسها را برحسب جنس و رنگ طبقه بندی نمایید و هرگز آنها را با هم مخلوط نکنید. یعنی لباسهای رنگی را از لباسهای سفید و مشکی جدا کنید، لباسهای سفید را با هم، لباسهای مشکی را با هم و لباسهای رنگی را با هم بشویید تا رنگ لباسها به یکدیگر پس ندهد.
فرآیند لکه گیری را قبل از شستوشو لباس انجام دهید، زیرا لکههایی که پس از شستشو با ماشین لباسشویی بر روی لباس باقی میمانند ثابت میشوند.
بهتر است قبل از شستوشو لباسها را پشت و رو کنید، با این کار کیفیت رنگ آنها حفظ میشود.
لباسها را مچاله شده در ماشین نریزید، چون در این صورت لباسها نمیتوانند به خوبی با آب مخلوط و تمیز شوند.
سفید کننده ممکن است لکه ایجاد کند و پارچه سفید را زرد کند. دستورالعمل سفید کننده را بخوانید و قبل از مصرف حتماً آن را با آب مخلوط نمایید و مستقیما آن را روی لباس نریزید.
برای شستشوی مناسب لباسها و جلوگیری از آب رفتن، شل شدن و تغییر رنگ به علائم شستشوی لباسها که اغلب بر روی پارچهای کوچک در داخل یقه یا درز لباس دوخته شده است توجه نمایید.
همواره قبل از ریختن لباسها در ماشین لباسشویى، جیبهاى لباس را به دقت بررسى کنید چون ممکن است محتویات جیب مشکلات فراوانى را براى شما به وجود آورد. به طور مثال دستمال کاغذى در آب از هم باز شده و به صورت پرز به تمام لباسها مىچسبد.
هنگام تنظیم درجه ماشین لباسشویى با توجه به جنس و نوع لباسها درجه مناسب (درج شده بر روی اتیکت لباس) را انتخاب نمایید.
هنگام شست وشوى لباسها را خوب آبکشى کنید زیرا باقى ماندن مواد شوینده در الیاف لباس مىتواند موجب بروز انواع حساسیتهاى پوستى به ویژه در کودکان شود.
زیپ لباسها را قبل از انداختن آنها در ماشین لباسشویى ببندید تا موجب نخ کش شدن سایرین نشوند و با دوختن و محکم کردن دکمههاى شل شده مانع از گم شدن آنها شوید.
لباسهای ظریف سنگدوزی یا منجوق دوزی و ... را که احتمال دارد در ماشین لباس شویی بر اثر برخورد با سایر البسه خراب شوند یا به سایر لباس ها صدمه بزنند، در کیسه توری بیاندازید (این کیسهها به صورت آماده در بازار موجود است) و یا در صورت امکان خشکشویی نمایید.
شستشوی لباسهای رنگی در آب سرد باعث حفظ رنگ لباس میشود.
خشک کردن لباسها در داخل منزل کمک میکند رنگ لباس ثابت بماند؛ فقط لباسهای سفید و ملحفه را میتوانید در خارج از خانه آویزان نمایید. زیرا اشعه UV خورشید باعث محو شدن رنگ پارچههای رنگی میشود.
اگر چه خشک شدن لباس بطور معمول کمی طولانی بنظر میرسد ولی نسبت به دستگاه خشک کن خیلی بهتر است زیرا رنگ لباس رنگی را ثابت نگه می دارد.
لباسهای تیره رنگ در شستوشو رنگ زیادی از دست میدهند و لباس، بور و کدر میشود؛ توصیه میکنیم لباس تیره و جین را در تشتی حاوی یک فنجان سرکه سفید و مایع شستوشوی لباس یا ظرفشویی و آب سرد پر کنید و لباس مورد نظر را بعد از نیم ساعت خیساندن در این محلول، به آرامی شستوشو دهید و با آب سرد آبکشی کنید. سرکه سفید، مانع از دست رفتن رنگ لباس و در ضمن باعث براق شدن لباس میشود.
شستشو بر اساس نوع پارچه
پوشاک نخی: منظور از پوشاک نخی، لباسهایی با پارچههای بافته شده از الیاف طبیعی مانند پنبه، کتان، چتایی و کنف میباشد. این نوع پارچهها را میتوانید با ماشین در دمای حداکثر 60 درجه سانتیگراد یا با دست و آب ولرم بشویید. هرگز برای شستشو و لکه زدایی این نوع پوشاک از اسیدها و بازهای قوی استفاده نکنید. اگر میخواهید از مواد رنگبر استفاده نمایید، حتماً قبلاً در گوشه ای خارج از دید لباس آن را امتحان کنید.
پوشاک پنبهای: این نوع پوشاک را میتوانید هنگام شستن خوب چنگ بزنید و سپس آبکشی کرده و در هوای آزاد خشک نمایید.
لباسهایی با جنس کتان: لباسهایی با جنس کتان را میتوانید با کمک ماشین لباس شویی بشوید و در دمای 50 درجه و نه بیشتر. برای خشک شدن لباسهای کتان توصیه میشود که این لباسها را نیز در معرض مستقیم نور خورشید قرار ندهید .هیچ وقت برای پاکیزگی پارچه کتانی از آب وایتکس استفاده نکنید. برای شستشوی این نوع پوشاک می توان از آب گرم و برای سفت ایستادن از آهار استفاده کرد. این نوع پارچهها را کمی مرطوب از روی طناب بردارید و از پشت اتوی داغ بکشید.
لباسهایی با جنس ابریشم: این لباسها را باید با دست بشوید مگر اینکه بر روی اتیکت درج شده بر روی لباستان به شما این امکان را داده باشد که لباس را در ماشین لباس شویی قرار دهید؛ برنامهی ماشین لباس شویی را باید بر روی درجه تعیین شده روی اتیکت (مثلا 30 درجه) و بر روی لباسهای ظریف قرار دهید. اگر لباسی با جنس ابریشم را میخواهید با دست بشوید بهتر است لباستان را در داخل یک ظرف آب قرار دهید، کمی پودر در آب بریزید و اجازه دهید که ظرف کف کند و بعد لباستان را داخل ظرف بگذارید.
نکته ی مهم و قابل توجهی که در رابطه با لباسهای ابریشم وجود دارد این است که برای اینکه لباستان با جنس ابریشم خشک شود، هرگز لباستان را در معرض مستقیم نور خورشید قرار ندهید؛ لباستان را در فضای معمولی خانه قرار دهید تا خشک شود .
پارچه حریر: اگر میخواهید پارچه حریر بعد از شستن درخشندگی اولیه خود را داشته باشد، کمی سرکه سفید را با آب مخلوط کنید و پارچهها را بعد از شستن در آن آب بکشید.
پارچههای ظریف: اگر خواستید پارچههای ظریف را در ماشین بشویید، آنها را تا کنید و درون یک کیسه توری یا روبالشی قرار دهید. سپس در ماشین لباسشویی بگذارید.
پوشاک نایلونی همراه با پولیستر و پنبه: این نوع پارچهها را باید با آب سرد آبکشی کنید. اگر جنس این نوع پوشاک فقط نایلونی است توصیه می شود آن را با دست بشویید.
پوشاک چرمی: برای شستن پوشاک چرمی کمی پودر رختشویی را داخل آب سرد حل کنید و لباس را در آن قرار دهید و پس از 15 دقیقه با ملایمت روی آن دست بکشید. سپس لباس را آب بکشید. لباسهای چرمی را هرگز چنگ نزنید و نچلانید. بعد از این مرحله لباس را در آبی که کمی پودر صابون در آن حل کرده اید قرار دهید تا نرم و لطیف گردد. سپس آن را آبکشی کرده و آویزان کنید تا خشک شود. هیچ گاه لباس چرمی را روی رادیاتور شوفاژ و لوازم گرم کننده قرار ندهید زیرا باعث خشک شدن چرم میشود. هرگز در شستشوی لباسهای چرمی از وایتکس استفاده نکنید.
ملحفه نو: هیچ گاه برای نرم کردن ملحفه نو که حالت خشک دارد از آب گرم استفاده نکنید زیرا هم رنگ آن زرد می شود و هم همانطور خشک باقی میماند؛ برای نرم کردن ملحفه آن را یک شب تا صبح در آب صابون بخیسانید سپس آبکشی و خشک نمایید.
پردههای توری: پردههای توری که در اتاقها آویزان میشوند مخصوصاً آنهایی که در اتاق نشیمن هستند، خیلی زود گرد و خاک را به خود جذب میکنند؛ برای اینکه این گرد و غبار کاملاً از پردههای توری خارج شوند در آب شستشوی پردهها مقدار کمی نمک اضافه نمایید. برای شستن پرده توری ابتدا آن را چند بار با آب سرد بشویید تا خاک و دوده آن از بین برود. مقدار کمی ماده سفید کننده در داخل آب بریزید و پرده را در آن خیس کنید و با توجه به زمان اعلام شده روی ماده سفید کننده، آب بکشید. سپس پرده را با پودر لباسشویی شسته و آبکشی نمایید. برای جلوگیری از چروک شدن، آنها را به صورت نمدار آویزان کنید. در این صورت احتیاجی به اتو زدن آنها نیست.
شستشوی انواع لباس
لباس زیر: لباسهای زیر را با سایر لباسها نشویید چون ممکن است که در فضای بسته ماشین لباسشویی میکروبهایی به الیاف آنها جذب شود. بهتر است لباسهای زیر را با صابونهای کم قلیا بشویید چون ممکن است پودر رختشویی سبب حساسیت پوستی شود.
آستین و یقه لباس: آستین و یقه پیراهن را قبل از شستشو به صورت مجزا با برس و صابون گلیسیرین دار تمیز نموده و آبکشی کنید.
لباس نوزاد: لباس نوزاد را با سایر لباسها نشویید. این لباسها را با صابونهای کم قلیا بشویید چون ممکن است پودر رختشویی سبب حساسیت پوستی نوزاد شود. همیشه لباس نوزاد را با آب سرد، با ملایمت و بدون چنگ زدن شسته و آبکشی نمایید.
شست و شوی کت و شلوار و پالتو: اینگونه لباسها را نباید در آب شست وشو داد، بلکه باید خشک شویی شوند. هنگام اتوکشی باید از بخار و حرارت ۱۵۰ درجه سانتی گراد استفاده شود.
پلیورها: پلیورها معمولاً با جنسهای پشم، آکریلیک، آنقوره، و... در بازار وجود دارند. این گونه لباسها باید فقط با دست شسته شوند و برای شستن آنها هرگز نباید از ماشین لباس شویی استفاده شود. مدت زمان شستن باید کوتاه و آب کشی آن باید ملایم و آرام باشد، آب اضافی را بگیرید و حتماً در سطحی صاف خشک کنید.
لباسهای پلیسهدار: هیچ گاه لباسهای پلیسه دار را در ماشین لباسشویی نیندازید، زیرا گردش ماشین به پلیسهها صدمه میزند. این قبیل لباسها را اگر جنس پارچه آن طبیعی و از جنس ترگال است در تشت بشویید و لبه آنها را بدون اینکه فشار دهید به چوب لباس آویزان کنید تا خشک شود.
چند نکته مفید خانگی برای شستشو و نگهداری لباسها
نرم کننده لباسها: جوش شیرین شوینده بسیار مفیدی است، یک چهارم تا نصف فنجان جوش شیرین برای شست وشو میتواند لباس هایتان را نرم و خوشبو کند. اگر لباس پشمی را در آب ولرم حاوی یک قاشق گلیسیرین آبکشی کنید، پارچه نرم و لطیف میشود و ضمناً مانع از ایجاد خارش پوست بدن میشود.
زداینده بو از لباس: سرکه در زدودن بوهای بد از لباس (به خصوص بوی سیگار) بسیار مفید است. اگر کمی سرکه سفید به آب شست و شوی لباس خود اضافه کنید، بوهای نامطبوع لباس از بین خواهد رفت. اگر قصد شستن لباس را ندارید لباسها را بالای ظرفی که در آن یک فنجان سرکه سفید و چند لیتر آب است آویزان کنید تا در اثر بخار حاصل از آن، بوی نامطبوع لباس از بین برود. همچنین برای از بین بردن بوی سیگار از لباس، نصف پیمانه جوششیرین را داخل 4 لیتر آب حل کنید. لباس را قبل از شستشو یک ساعت داخل آن خیس کنید تا خوشبو شود. از این روش برای لباسهایی که بوی کلر و عرق میدهند نیز میتوانید استفاده کنید. هنگامی که لباس شما بوی گریس، روغن یا بنزین میدهد، آن را داخل کیسه زباله گذاشته و روی آن جوششیرین بپاشید. در آن را دو روز ببندید تا مانع انتشار و باعث از بین رفتن بو شده، سپس طبق معمول بشویید.
از بین بردن اثر صابون از لباسها: در آخرین مرحله شست وشو، یک فنجان سرکه سفید روی لباسها بریزید. سرکه آن قدر قوی نیست که تار و پود لباس را از بین ببرد. در عوض میتواند اثر قلیایی شویندهها یا صابون را از بین ببرد.
ضدعفونی کردن لباس نوزاد: سرکه اسید اوریک را از بین میبرد؛ از این رو افزودن یک فنجان سرکه به آب در آخرین مرحله شست وشو برای لباس کودکان بسیار سودمند است.
لک زدایی چرم و جیر: چرم جیر با مسواک نرم و جوششیرین تمیز میشود. بگذارید جوششیرین روی جیر بماند سپس با مسواک آن را تمیز کنید. برای تمیز کردن چرمی که در اثر ریختن جوهر لک شده، کمی جوششیرین روی لکه بپاشید، بگذارید آن را جذب کند. این کار را چند بار تا زمان پاک شدن لکه تکرار کنید.
شستشوی هوشمندانه
آب یک منبع بسیار با ارزش است آن را هدر ندهیم.
زمانی پوشاک خود را بشویید که ضروری است. گاهی چند ساعت پهن کردن آنها در هوای آزاد موجب تازه شدن لباسها می شود و دوباره به شما امکان پوشیدن آنها را میدهد.
کاهش مصرف برق
پوشاک خود را در دمای بالا نشویید مگر اینکه این نوع شستشو بطور خاص تأکید شده باشد. در ذهن داشته باشید که شویندهها نسبت به قبل بسیار کارآمدتر میباشند. بسیاری از شویندهها از دمایc °40 شروع به واکنش میکنند که نسبت به شستشو در دمای c °60 میزان مصرف انرژی 50% کاهش می یابد.
به علائم درج شده روی اتیکت لباس توجه نمایید؛ در صورتیکه اشعه UV خورشید به لباس آسیب نمیرساند، آن را در هوای آزاد خشک نمایید.
دقت در مصرف میزان شوینده
میزان درستی از شوینده را استفاده نمایید؛ از افزودن به میزان تعیین شده بپرهیزید تا به پوشاک آسیب نرسد و از آلودگی محیط زیست نیز کاسته شود.
احترام به طبیعت
خشک شویی لباسها را به عنوان آخرین روش برای شستشو در نظر داشته باشید زیرا در این روش شستشو از حلالهای غیر ارگانیک استفاده میشود که تأثیر منفی بر محیط زیست دارند.